
Uçakla seyahat etmek, dünyanın dört bir yanını birbirine bağlamanın en pratik yolu olabilir, ama o meşhur "rötar" yazısını ekranda görünce tüm keyif kaçabiliyor. Eğer sen de defalarca kalkış saatine bakıp durduysan, yalnız değilsin! Güzel haber şu ki, birçok yolcu uçuş gecikmeleri için tazminat almaya hak kazanıyor. Peki asıl mesele şu: Ne kadar gecikme, tazminat için yeterli sayılıyor?
Haydi uçuş gecikmesi tazminatına dair detaylara bakalım: Kimler hak kazanır, kurallar nedir, hakkını nasıl alırsın?
Uçuş gecikmesi tazminatı, özellikle Avrupa Birliği’nin 261/2004 sayılı yönetmeliği (kısaca EU261) gibi düzenlemelere dayanıyor. Amaç: yolcuları mağdur etmemek ve havayolu şirketlerini sorumlu tutmak. Tazminat hakkı, genellikle uçuşun nereden nereye olduğu ve gecikmenin süresine göre değişiyor.
Avrupa’daysan işler biraz daha net: AB havalimanından kalkan ya da AB merkezli bir hava yolu şirketiyle AB’ye gelen uçuşlarda, gecikme üç saati geçtiyse ve gecikme hava yolunun elindeki sebeplerden kaynaklandıysa (mesela teknik bir sorun), tazminat alma hakkın var. Tabii Amerika ya da Kanada gibi yerlerin farklı kuralları olduğunu unutmamak gerek.
Yolcu hakları bölgeye ve hava yoluna göre biraz değişse de işte yaygın bazı kriterler:
Minimum Gecikme Süresi: Uçak varış noktasına en az üç saat geç ulaştıysa, çoğu zaman tazminat talep edilebiliyor. EU261 kapsamında bu üç saat kuralı kritik.
Gecikmenin Nedeni: Tazminat alınabilmesi için gecikmenin hava yolu kaynaklı olması gerekiyor. Hava şartları ya da hava trafik kontrolü gibi dışsal sebepler genelde kapsam dışı kalıyor.
Uçuş Mesafesi: Alabileceğin tazminatın miktarı, uçuşunun mesafesine göre değişiyor. Mesela EU261'e göre:
1.500 km'ye kadar olan uçuşlar: En fazla €250
1.500–3.500 km arası: En fazla €400
3.500 km üzeri uçuşlar: En fazla €600
Uçuşunda yaşadığın gecikme için tazminat alma hakkın olup olmadığını şöyle anlayabilirsin:
Kalkış ve varış saatlerine bir bak. Uçuşun nihai varış noktasındaki gecikme süresini hesapla.
Gecikmenin nedenini öğrenmeye çalış. Havayolu kaynaklı teknik bir sorun mu, ekip eksikliği mi? Bunlar EU261’e göre geçerli sebepler.
Uçuş mesafesi ve rotanı kontrol et. Avrupa'dan kalkan ya da Avrupa'ya inen uçuşlar genellikle bu kapsama giriyor.
Daha önce tazminat ya da başka bir fayda (örn. hediye çeki) almadığından emin ol.
İlk bakışta zor gibi görünse de, işin püf noktası birkaç adımı takip etmek:
Belgelerini Hazırla: Biniş kartın, bilet onayın ve gecikme yüzünden yaptığın harcamaların fişlerini sakla.
Havayoluyla İletişime Geç: Havayoluna resmi bir şikayet gönder. Uçuş numarası, gecikme süresi ve varsa kanıtlarını eklemeyi unutma.
Destek Al: Havayolu oyalarsa ya da başvurunu reddederse, Trouble Flight gibi firmalar senin yerine tüm süreci yürütüp hakkını almanda yardımcı olabilir.
Uçuşların rötar yapması, sadece biraz can sıkmakla kalmaz—planlar altüst olur, otel rezervasyonları yanar, bağlantılı uçuşlar kaçar… Kısacası işler karışır. Bu gibi durumlarda tazminat, hem maddi hem de manevi yükü biraz hafifletir ve havayolu şirketlerinin sorumluluklarını yerine getirmesini sağlar.
İster Avrupa'dan, ister ABD'den ya da dünyanın başka bir köşesinden uçuyor ol, rötar dünyanın her yerinde aynı siniri bozar. Mesela Frankfurt, Amsterdam ya da Heathrow gibi büyük havaalanlarında kalabalık yüzünden sık sık gecikme yaşanıyor. Bu havalimanlarını kullanan havayolları, tazminat taleplerine artık alıştı bile ve AB düzenlemelerine uymak zorundalar.
Daha küçük havalimanlarından ya da uzak noktalardan uçanlar ise tazminat konusunda ekstra uğraşmak zorunda kalabiliyor. Mesela Moldova’daki Kişinev Uluslararası Havalimanı’ndan AB’ye tabi bir havayoluyla uçan biri, uçağı 3 saatten fazla gecikirse tazminat hakkı kazanıyor—yani mevzuat orada da geçerli.
Bir iş seyahati ya da aylar öncesinden planladığın tatil için havalimanına gitmişsin, ama uçak saatlerce rötarda... Kalabalık terminalde beklemek yetmezmiş gibi, toplantılar kaçıyor, zaman heba oluyor, üzerine bir de fazladan masraflar çıkıyor. Bazen geceyi orada geçirmek gerekebiliyor—yemeğinden ulaşımına kadar her şey masraf. Neyse ki bazı kurallar sayesinde bu giderleri havayollarının karşılaması da mümkün.
Varışta 3 saatten fazla geciken uçuşlar genellikle tazminat hakkı doğurur.
Havayolunun hatasından kaynaklanan (teknik arıza, operasyonel sıkıntı gibi) gecikmeler kapsama girer.
Tazminat miktarı, uçuş mesafesine ve geçerli kurallara göre değişir. AB261’e göre bu rakam 600 €’ya kadar çıkabilir.
Uçağın rötar mı yaptı ve ne yapacağını bilmiyor musun? Boşver beklemeyi—hakkını aramak hem kayıplarını telafi eder, hem de havayollarına "yeter artık" demenin bir yolu olur.
Tazminat alma süreci karmaşık ve kafa karıştırıcı olabilir ama tek başına uğraşmak zorunda değilsin. Trouble Flight ekibi, uçuş gecikmeleriyle ilgili hak taleplerinde uzman. Süreci kolaylaştırıyor, seni stresten uzak tutuyoruz. Hakkın olan parayı almak için buradayız—çünkü seyahatin de, hakkın da değerli.