
Uçak rötarları, dünyayı gezen herkesin başına gelebilecek tatsız ama yaygın bir gerçek. Sinir bozucu, plan bozucu ve çoğu zaman da çaresiz hissettiren bir durum. Peki, "Havayolu şirketleri bu gecikmelerin hesabını veriyor mu?" diye soruyorsan, cevabı biraz nerede olduğuna bağlı. Avrupa’da – İngiltere dahil – yolcuları koruyan belirli düzenlemeler var ve bu düzenlemeler sayesinde Trouble Flight gibi firmalar sayesinde yolcular haklarını arayabiliyor.
İster tatil ister iş seyahati olsun, bir uçuş gecikmesi zincirleme şekilde her şeyi altüst edebilir. Aktarma uçuşlarını kaçırmak, önemli toplantılara geç kalmak, sevdiklerinle geçireceğin zamanı kaybetmek gibi bir sürü stresli sonuç doğurabilir. Özellikle Londra, Paris, Frankfurt gibi büyük havalimanlarında yoğunluk çok fazla. Üstüne bir de kötü hava, teknik aksaklık ya da hava sahası tıkanıklığı eklendi mi... işler sarpa sarıyor.
Yolcular için bu, saatler süren beklemeler, değişen programlar ve kimi zaman cebinden çıkan ekstra paralar demek. Bu sebeple havacılık kuralları devreye giriyor – yolcu haklarını korumak ve havayollarını daha dikkatli olmaya teşvik etmek için.
Aslında çoğu zaman, gecikmeler için doğrudan bir para cezası kesilmiyor. Ama bu, şirketlerin hiçbir yaptırımla karşılaşmadığı anlamına gelmiyor. Avrupa’daki düzenlemeler – mesela EC261/2004 ve UK261 – belirli durumlarda yolculara maddi tazminat ödenmesini şart koşuyor. Özellikle uçuşun üç saati aşan bir gecikmeyle tamamlanması ve bu gecikmenin havayolunun kontrolünde olması durumunda (örneğin personel eksikliği ya da teknik arıza gibi) yolcuya ödeme yapılması gerekiyor.
Nasıl işliyor dersen:
Yolcular için tazminat:
EC261/2004 ve UK261 kapsamında, uçuşun üç saatten fazla gecikmesi ve bu durumun havayolunun sorumluluğunda olması hâlinde yolcular tazminat alma hakkına sahip. Uçuşun mesafesine ve gecikmenin süresine göre bu tazminatlar genelde 250 € ile 600 € arasında değişiyor.
Operasyonel Giderler:
Ceza kesilmese de, uçuş gecikmeleri havayollarına ciddi masraflar çıkarabiliyor. Mesela ekstra havalimanı ücretleri, fazladan yakıt harcaması ya da yolculara yemek, konaklama veya alternatif uçuş sağlama gibi masraflar işin içine giriyor.
Sivil Havacılık Otoritelerinin Gözetimi:
Avrupa Havacılık Güvenliği Ajansı (EASA) ya da İngiltere Sivil Havacılık Kurumu (CAA) gibi resmi kurumlar, havayollarını sürekli gözetliyor. Sürekli gecikme yaşanırsa ya da yolcu haklarına uyulmazsa, soruşturmalar başlatılabiliyor, uyarılar yapılıyor ve gerekirse cezai işlemler uygulanıyor.
İtibar Zararları:
Para cezası almamak bir avantaj olabilir ama sürekli gecikmeler havayollarının müşteri gözündeki güvenini sarsabiliyor, rezervasyonların düşmesine neden olabiliyor.
Avrupa, yolcu haklarını koruma konusunda en güçlü sistemlerden birine sahip. EC261/2004 düzenlemesi, AB havalimanlarından kalkan ya da AB merkezli havayollarının işlettiği uçuşlar için geçerli. Aynı şekilde, UK261 da İngiltere'ye gelen ya da İngiltere'den giden uçuşlar için benzer koruma sağlıyor.
Bu düzenlemelerde belirtilen şartlar sağlandığında yolcular:
Üç saati aşan gecikmelerde maddi tazminat alabiliyor.
Bekleme süresince yiyecek, içecek ve iletişim desteği alabiliyor.
Gecikme geceye sarkarsa, otel konaklaması hakkı doğuyor.
Uçuşun anlamını yitirdiği durumlarda, alternatif güzergâh ya da bilet ücretinin iadesi talep edilebiliyor.
Şunu baştan belirtmekte fayda var: Havayolları, bazı olağanüstü durumlar yüzünden yaşanan gecikmelerde ceza ödemez. Fırtına, siyasi karışıklıklar ya da havaalanı personelinin grevi gibi olaylar onların kontrolü dışında kalıyor. Bu gibi durumlarda tazminat ödemek zorunda değiller ama yolculara destek olmak, yiyecek, içecek, konaklama gibi konularda yardımcı olmak yine onların sorumluluğunda.
Havacılık sektörü öyle karmaşık ki, gecikmelere doğrudan ceza kesmek her zaman kolay olmuyor. Havaalanları, hava trafik kontrolü ve havayolu şirketleri arasında bir sürü ortak sorumluluk var; gecikmenin tek suçlusu genelde sadece havayolu olmuyor yani.
Gecikme yaşarsan, haklarını bilmek çok önemli. İşte adım adım ne yapman gerektiği:
Gecikmeyi belgeleyin:
Biletini, boarding kartını ve diğer uçuş belgelerini sakla. Gecikmenin süresini not al, hatta mümkünse havayolundan resmi bir açıklama iste.
Uygun musun, kontrol et:
Uçuşunun EC261 ya da UK261 kapsamına girip girmediğini öğren.
Başvurunu yap:
Çoğu havayolunun internet sitesi üzerinden başvuru yapılabiliyor. Uğraşmak istemezsen Trouble Flight gibi hizmetler senin yerine bu süreci yönetebilir, hem de o karmaşık işlemlerle boğuşmadan hak ettiğin tazminatı almanı sağlar.
Trouble Flight ekibi olarak, uçuşlarda yaşanan aksaklıklarda yolculara destek olmak bizim işimiz. Gecikme, iptal ya da fazla rezervasyon gibi bir sıkıntı mı yaşadın? Haklarını bil, biz senin adına gerekeni yapalım. Hem zamandan kazan, hem de hakkın olan tazminatı al.
EC261/2004 ve UK261 yönetmeliklerini avucumuzun içi gibi biliyoruz diyebiliriz. Moldova, Romanya ve daha birçok Avrupa ülkesinde binlerce yolcuya yardımcı olduk. Bizimle süreci başlatmak o kadar kolay ki, havayollarıyla uğraşırken strese girmene gerek bile kalmıyor. Sen sadece seyahat planlarına odaklan, gerisini bize bırak.
Havayolları her gecikmede ceza yemese de, yolculara tazminat ödemek ve düzgün hizmet vermek durumunda oldukları için pek de rahat değiller. EC261 ve UK261 gibi düzenlemeler, yolcuların haklarını garanti altına alıyor; yani hakkını ararken yalnız değilsin.
Uçuşun geciktiyse boş verme, hakkını al. Trouble Flight’a ulaş, o can sıkıcı deneyimi senin için telafiye dönüştürelim.