
Uçuşların rötar yapması, kimsenin başına gelsin istemeyeceği bir şey ama maalesef sık sık yaşanıyor. İster Frankfurt Havalimanı gibi dev bir merkezden yola çıkıyor olun, ister küçük bir yerel havaalanından, havayolları sizi ne kadar bekletebilir, haklarınız neler bilmek çok önemli. Bu yazıda, uçuş gecikmeleriyle ilgili kuralları, yolcu haklarınızı ve ani aksiliklerde ne yapmanız gerektiğini detaylıca anlatıyoruz.
Havayolu şirketlerinin uymak zorunda olduğu bazı kurallar var ve bunlar bölgeye göre değişebiliyor. Örneğin Avrupa’da EC 261/2004 yönetmeliği bu konuda çok net. Ama ABD ya da Asya gibi farklı bölgelerde bu kurallar oldukça değişkenlik gösterebilir.
AB kurallarına göre; kısa mesafeli uçuşlarda (1.500 km’ye kadar) iki saatten fazla, orta mesafelerde (1.500 – 3.500 km) üç saatten fazla ve uzun mesafelerde (3.500 km üzeri) dört saatten fazla gecikme yaşanırsa, havayolu yolculara tazminat ya da destek sunmak zorunda kalıyor.
Tabii bu durum sadece havayolunun hatalı olduğu durumlarda geçerli. Yani teknik arıza ya da ekipman yetersizliği gibi durumlar. Ama fırtına, yoğun kar yağışı ya da hava trafik kontrol grevi gibi ‘olağanüstü’ kabul edilen durumlar varsa, şirket bu sorumluluktan muaf olabilir.
Yukarıda bahsedilen süreler aşıldığında, Avrupa Birliği kurallarına göre havayolu firması belirli hakları yolculara sunmak zorunda. İşte bazı önemli haklar:
Yiyecek & İçecek: Belirli bir süre bekledikten sonra, firma gecikmenin süresine göre size atıştırmalık, yemek ya da içecek sunmalı.
İletişim: Seni habersiz bırakmamak için telefon ya da e-posta gibi iletişim kanallarına erişim sağlamalılar.
Konaklama: Uçak gecikmesi geceyi buluyorsa, havayolu otel ayarlamak ve otele ulaşımını sağlamak zorunda.
İade veya Yeni Uçuş: Gecikme beş saati geçti mi? Tam para iadesi alabilir ya da seni hedef noktana götürecek başka bir uçuş talep edebilirsin.
Bir havayolu, uçağı en fazla ne kadar geciktirebilir? Bu, bulunduğun ülkeye ve uçuş mesafene göre değişiyor. Örneğin:
Avrupa’da, kısa mesafeli uçuşlarda 2 saatlik, uzun menzilli uçuşlarda ise 4 saatlik gecikmelerden sonra tazminat hakkı devreye giriyor.
Amerika’da net bir zaman sınırı yok ama uzun gecikmelerde yolculara hakları anlatılmak zorunda. Her havayolunun kuralı farklı olabilir.
Yani uçuşlar için “şu kadar saatten fazla gecikemez” diye evrensel bir sınır yok. Ama yolcu hakları ve tazminat mekanizmaları sayesinde seni uçağın keyfekeder bekletmesine kimse izin veremez.
Yolun Moldova’daki Kişinev Uluslararası Havalimanı'ndan geçiyorsa, Avrupa Birliği kuralları senin de yanında. Moldova, Avrupa havacılık standartlarına uyum sağladığı için Kişinev’den kalkış ya da varışlı bir uçuşta saatler süren bir gecikme yaşarsan; Paris, Roma ya da Viyana’dan uçan yolcuların sahip olduğu haklara sen de sahipsin.
Moldovalı havacılık otoriteleri, yolcuların haklarını öğrenmesi için aktif olarak çalışıyor. Küçük ama kritik bir havaalanı olan Kişinev, Avrupa’ya açılan bir kapı gibi olduğundan uluslararası gecikme standartlarına uymak onların da önceliği.
Uçağın rötar yapıp beklemede kaldığında sinirlerin bozulabilir ama panik yapma! Bu adımları uygularsan durumu biraz daha katlanılır hale getirebilirsin:
Gelişmeleri Takip Et: Havayolunun duyurularını düzenli olarak kontrol et, ekranda yazan kalkış saatlerine de göz kulak ol.
Harcamaları Not Al: Rötar yüzünden yaptığın masrafların fişlerini sakla. Eğer havayolu sorumlu bulunursa bunların ödemesini geri alabilirsin.
Yardım Talep Et: Açsan yemek, susuzsan içecek ya da gerekirse konaklama... Hakkın olanı istemekten çekinme!
Tazminat Başvurusu Yap: Rötar, bulunduğun bölgedeki sınırları aşıyorsa tazminat hakkın doğar. Trouble Flight gibi hizmetler bu süreci senin adına kolaylaştırabilir.
AB kurallarına göre, alacağın tazminat uçuş mesafesine ve rötarın süresine bağlı olarak değişiyor:
1.500 km’ye kadar olan uçuşlarda: 250 €
1.500–3.500 km arası: 400 €
3.500 km üzeri (4 saati aşan gecikmelerde): 600 €
Tabii bu ödemeler sadece havayolunun kontrolünde olan durumlarda geçerli.
Uçuşun gecikmeye girdiğinde haklarını bilmek, bu tatsızlığı yönetmeni kolaylaştırır. Krizi tamamen önlemek mümkün değil ama nereye kadar bekletilebileceğini ve haklarının ne olduğunu bilmek, seni hazırlıklı hale getirir. İster Kişinev'den kalkıyor ol, ister büyük bir aktarma noktasında bekliyor ol—bilgiyle donanmış olman, hakkını arama gücünü verir.
Gecikme yaşadıysan ve tazminat süreciyle uğraşmak istemiyorsan, Trouble Flight burada! Hakkını alman için yanındayız, hem kafan rahat olur hem de havayolları sorumluluğunu yerine getirmiş olur.