
Ако си патувал со авион, сигурно барем еднаш си се нашол во ситуација кога летот ти доцнел. И да, тоа е ужасно нервозно – било да одиш на службено патување или конечно си тргнал на одмор. Па, ако летот ти доцнел два часа, веројатно си се прашал дали ти следува некој надомест според ЕУ регулативата 261/2004.
Оваа регулатива важи за сите летови во, кон или од Европската Унија и служи за да ги држи авиокомпаниите одговорни кога има проблеми со летовите. Но, не секое доцнење значи дека ќе добиеш пари. Ајде да видиме кога и како можеш да побараш надомест за изгубеното време.
Кратко и јасно: Не, само 2 часа доцнење не е доволно за надомест според ЕУ регулативата 261/2004.
За да добиеш финансиски надомест, летот треба да доцни најмалку 3 часа при пристигнување на крајната дестинација. Значи, ако авионот тргнал два часа подоцна, ама стигнал со помалку од 3 часа задоцнување – нема надомест.
Но тоа не значи дека си оставен без никакви права. И со 2 часа доцнење, авиокомпанијата има обврска да ти понуди одредени услуги, зависно од должината на летот и времето на чекање.
Иако не добиваш пари, авиокомпанијата мора да ти обезбеди грижа и помош додека чекаш. Во зависност од должината на летот, еве што можеш да очекуваш:
Ако доцнењето е 2 часа, авиокомпанијата треба да ти понуди:
Освежување и грицки – Да, барем нешто за да не седиш гладен додека чекаш.
Пристап до телефон и мејл – Да можеш да се јавиш или да пратиш порака без да бараш Wi-Fi како луд.
Ако доцнењето е 3 часа или повеќе, авиокомпанијата мора да ти обезбеди:
Храна и пијалок – Нема да те остават гладен, барем нешто ќе ти дадат.
Две бесплатни јавувања, мејлови или факсови – Да можеш да се јавиш дома или да пратиш порака без да плаќаш дополнително.
Ако летот е надвор од ЕУ и доцни повеќе од 4 часа, авиокомпанијата треба да ти помогне – тоа значи храна, па дури и сместување ако треба.
Иако нема парична компензација за доцнење од 2 часа, сепак можеш да побараш помош од авиокомпанијата. Само прашај ги на шалтер, не се срами.
Понекогаш од "само малку доцни" се претвора во целосно откажан лет. И тогаш – бам! – можеш да добиеш целосна компензација, иако првично доцнењето било само 2 часа.
Според правилото EU261, ако летот ти го откажат во последен момент (помалку од 14 дена пред поаѓање), можеш да добиеш до €600 – зависи од растојанието. Плус, авиокомпанијата мора да ти понуди:
Нов лет – на првата слободна опција.
Целосно враќање на парите – ако не сакаш да патуваш.
Хотел ако треба, со храна и превоз – да не се мачиш сам.
Ако мислиш дека летот ќе го откажат, провери други рути, блиски аеродроми или други авиокомпании. Ќе си заштедиш време и нерви, а и ќе добиеш повеќе.
Ако ти дојде летот со закаснување од над 3 часа, не чекај – фати ги следниве чекори за да си побараш обештетување:
Не фрлај го бординг пасот, потврдата за резервација и сите мејлови од авиокомпанијата. Ќе ти требаат како доказ за летот.
Причината за доцнењето е битна! Обештетување се дава само ако доцнењето е поради:
✔ Проблеми во организацијата на авиокомпанијата
✔ Технички дефекти (ако не се дел од вонредни околности)
✔ Недостиг на екипаж или грешки во распоредот
Ако доцнењето е поради лошо време, штрајк на контрола на летање или безбедносни ризици, тогаш авиокомпанијата може да се извлече без да плати.
Можеш сам да поднесеш барање до авиокомпанијата, ама реално – повеќето ќе те игнорираат или ќе те влечат. Затоа, користење на сервис како Trouble Flight може драстично да ти ги зголеми шансите да добиеш пари.
Многу авиокомпании прво ќе ти одбијат барањето. Ако се случи тоа, можеш да го пријавиш случајот кај националното тело за надзор или да побараш правна помош.
Некои авиокомпании се обидуваат да избегаат од плаќање, велејќи дека доцнењето било поради вонредни околности како:
Екстремни временски услови
Политичка нестабилност или тероризам
Одлуки од контрола на летање
Ама да ти кажам право, многу од доцнењата не се поради некои непредвидливи ситуации, туку едноставно лошо менаџирање од страна на авиокомпаниите. Ако ти одбијат барање за надомест, не им верувај на збор — консултирај се со правник и провери дали навистина имаат оправдана причина.
Некои аеродроми се вистински мајстори за доцнења. Еве краток преглед на најпознатите жешки точки за доцнења во Европа:
Еден од најпрометните аеродроми во светот, каде што често има гужви и долги чекања на пистата.
Доцнења од над 2 часа не се ништо ново, ама понекогаш пилотите успеваат да надоместат време додека летот е во воздух.
Штрајкови на контролорите на лет и безбедносни проблеми често предизвикуваат изненадни доцнења.
Ако ти доцни летот од CDG, провери дали има алтернативни летови од Орли (ORY) — може да си заштедиш време.
Голем центар за поврзување летови. Ако доцнењето од 2 часа се претвори во нешто подолго, разгледај летови од Минхен (MUC) — можеби ќе избегнеш дополнителни проблеми.
Ако си заглавен на некој од овие аеродроми, не чекај залудно — провери други начини на патување како воз, автобус или летови од блиски аеродроми за да стигнеш до целта без нервози.
Иако доцнење од 2 часа само по себе не значи дека ќе добиеш обештетување, важно е да ги знаеш своите права. Можеби сепак ти следува:
Ваучери за храна и пијалак
Алтернативен лет или пренасочување
Обештетување ако доцнењето е 3+ часа
Ако ти доцни летот, не чекај—реагирај веднаш! Провери други можности, зачувај ги сите документи, и ако доцнењето надмине 3 часа, поднеси барање за обештетување кое ти следува.
Ако си имал проблем со доцнење на лет, може да ти следуваат и до 600 евра. Провери дали си во право уште денес и препушти го целиот процес на Trouble Flight—без мака, без трошоци однапред!