
Патуваш во ЕУ и летот ти е откажан? Добра вест – можеби имаш право да си ги вратиш парите од авиокомпанијата! А ако се мислиш дали да побараш враќање на средствата според EC 261 или да бараш компензација, уште подобро – во некои случаи можеш да добиеш и двете. Еве во што е разликата: ако не можеш да патуваш, законите во ЕУ ти гарантираат целосно враќање на парите за летот. Но, зависно од причината за откажување, можеш да имаш право и на компензација за непријатноста.
Летот ти доцни повеќе од 5 часа и не сакаш да патуваш.
Ако летот ти бил откажан помалку од 14 дена пред поаѓање, а алтернативниот лет што ти го нудат не одговара на твоите првични планови.
Ако ти било одбиено качување на летот, а не сакаш да прифатиш алтернативен лет.
Според EC 261, ако ти е откажан летот, имаш право на враќање на средствата. Ќе ти понудат алтернативен лет, а ако не ти одговара ниеден од понудените, можеш да бараш целосно враќање на парите.
Истото важи и за доцнење – ако летот ти доцни повеќе од 5 часа, имаш право да се откажеш и да си ги вратиш парите. Впрочем, пет часа чекање е исто толку непријатно како и целосно откажување.
Летот ти доцни повеќе од 3 часа.
Летот ти бил откажан со помалку од 14 дена предизвестување.
Ти било одбиено качување поради прекумерна резервација.
Регулативата EC 261/2004 покрива летови што полетуваат од Европската Унија или се управувани од авиокомпании со седиште во ЕУ, без разлика каде е дестинацијата. Исто така, важи и за летови што слетуваат во ЕУ, ако ги оперира авиокомпанија со седиште во Унијата.
Ако твојот лет е откажан помалку од 14 дена пред поаѓање, имаш неколку опции на располагање. Според EC 261, сите откажани летови имаат право на еден од следните избори:
Целосен или делумен поврат на цената на билетот, со можност за враќање на стартната точка ако треба.
Пренасочување кон финалната дестинација што е можно побрзо.
Нов билет за финалната дестинација на датум што ти одговара.
Ако решиш да бараш поврат на средства, авиокомпанијата има 7 дена да ги испрати парите. Исплатата може да биде во готово, преку банкарски трансфер, поштенски налог или чек.
Авиокомпаниите исто така може да понудат компензација преку ваучери или други услуги, но само ако патникот даде писмена согласност. Ако сакаш да добиеш кеш, секогаш провери што потпишуваш пред да прифатиш ваучери!
Ако сè уште не си патувал, ќе добиеш целосен поврат на цената на билетот. Но, ако веќе си летал, работите стануваат малку покомплицирани. Обично можеш да добиеш делумен поврат за неискористениот дел од билетот.
Има ситуации кога веќе си тргнал на пат, но поради откажување на летот, алтернативата што ти ја нудат веќе не ти одговара за првичниот план. Ова често се случува ако имаш преседнување – го земаш првиот лет, слетуваш, и сфаќаш дека вториот лет е откажан, а авиокомпанијата нема решение што ќе те однесе до дестинацијата во разумно време. Во таков случај, имаш право да побараш целосен поврат на парите за билетот. Ќе ти ги вратат парите за искиснатиот дел од патувањето, но и за оној што остана неискористен. Ако ти треба, авиокомпанијата мора да ти понуди и лет за назад до почетната точка што е можно побрзо.
Патниците чии летови се откажани не само што можат да бараат враќање на парите за билетот, туку и парична компензација, ако нивниот лет ги исполнува условите. За да можеш да ја искористиш оваа компензација, авиокомпанијата треба да те известила за откажувањето на летот помалку од 14 дена пред летот. Дополнителни фактори што се земаат предвид се и достапноста на соодветна алтернатива.
Сумата за компензација на откажани летови зависи од растојанието на летот и од тоа колку часови ќе доцни алтернативниот лет во споредба со оригиналниот. Еве табела со точните износи според категоријата на летот:
Летови со растојание помало од 1.500 км: €125 ако доцнењето е под 2 часа, €250 ако е помеѓу 2 и 3 часа, €250 ако е помеѓу 3 и 4 часа, €250 ако е над 4 часа и не пристигнал воопшто.
Домашни летови во ЕУ над 1.500 км: €200 ако доцнењето е под 2 часа, €200 ако е помеѓу 2 и 3 часа, €400 ако е помеѓу 3 и 4 часа, €400 ако е над 4 часа.
Доколку леташ со авион надвор од ЕУ на растојание од 1,500 до 3,500 км, имаш право на компензација од 200 € ако доцнењето е под 2 часа, 200 € ако е меѓу 2 и 3 часа, 400 € ако е меѓу 3 и 4 часа и 400 € ако е над 4 часа.
За летови надвор од ЕУ кои се подолги од 3,500 км: 300 € ако доцнењето е под 2 часа, 300 € ако е меѓу 2 и 3 часа, 600 € ако е меѓу 3 и 4 часа и 600 € ако е над 4 часа.
Не секој лет подлежи на компензација, а има случаи кога не можеш да добиеш поврат на средства или отштета. Според регулативата EC 261, ако откажувањето или доцнењето на летот било најавено барем 14 дена однапред, нема право на компензација. Покрај тоа, ако станува збор за „вонредни околности“ надвор од контролата на авиокомпанијата, како на пример:
🚫 штрајк на аеродромски персонал
🚫 штрајк на контролори на летање
🚫 лоши временски услови или безбедносни ризици
🚫 КОВИД-19
Сепак, дури и во овие случаи, патниците имаат право на помош и поврат на средствата за летот.
Ако твојот лет касни, Trouble Flight те покрива! Патниците имаат право на надоместок за нервозата што доаѓа со чекањето. Според EC 261, ако летот пристигне со задоцнување од барем 5 часа, можеш да одлучиш дали ќе продолжиш со патувањето или ќе го откажеш и ќе побараш целосна или делумна рефундација на билетот. Плус, ако поради доцнењето ти пропадне целата причина за која си го резервирал летот, можеш да бараш да ти ги вратат сите пари, дури и за деловите од билетот што веќе си ги искористил. Парите мора да ти ги исплатат во рок од 7 дена, со електронски трансфер, парична уплата или чек. Некои авиокомпании можат да ти понудат ваучери за патување или други услуги, но само ако се согласиш со тоа потписно.
Ако твојот лет доцнел барем 3 часа, имаш право на компензација. Ако доцнењето е уште подолго, тогаш можеш да побараш целосна или делумна рефундација на билетот. Запамети дека, освен ако нема некои екстремни околности, доцнетите летови исто така се квалификуваат за надоместок.
Колку пари ќе добиеш зависи од тоа колку долго доцнел летот. Ако доцнењето е под 3 часа, нема компензација. Ако е помеѓу 3 и 4 часа, добиваш 250 евра за летови до 1.500 км, 400 евра за летови во рамки на ЕУ над 1.500 км, 400 евра за летови надвор од ЕУ меѓу 1.500 и 3.500 км, и 600 евра за летови надвор од ЕУ над 3.500 км. Ако летот воопшто не пристигнал, добиваш истите износи како погоре.
Нема право на компензација ако причината за доцнењето се вонредни околности, односно нешта надвор од контролата на авиокомпанијата, како на пример:
🚫Штрајкови на персоналот на аеродром или контролата на летање
🚫Политички немири
🚫Лоши временски услови
🚫Безбедносни ризици
Сепак, без разлика на причината за доцнењето, патниците имаат право на помош – храна, пијалоци, а ако е потребно, и сместување и превоз.
Ако летот ти е откажан или доцни, можеш да добиеш надомест или компензација, но зависи од тоа дали летот ги исполнува условите и дали авиокомпанијата те известила најмалку 14 дена однапред. Сумата на компензацијата зависи од времетраењето на доцнењето или откажувањето и од растојанието на летот. Но има исклучоци – во случај на вонредни околности, авиокомпанијата не мора да плати компензација. Без разлика, патниците сепак имаат право на помош. Затоа, важно е внимателно да ги прочиташ документите и условите пред да потпишеш било каков договор со авиокомпанијата.
Не чекај, провери ја сумата на компензација сега со Trouble Flight! Користи ја нашата бесплатна алатка за проверка и дознај дали имаш право на поврат на пари за твојот нарушен лет!
%call-to-action%